سوء مصرف ریتالین

 تاریخچه ریتالین 
«متیل فنیدیت» (MPH) با نام تجاری «ریتالین» توسط کمپانی داروسازی «نوارتین» در سال 1954 به بازار دارویی دنیا عرضه شد. در ابتدا قرار بود این دارو برای درمان افسردگی، خواب آلودگی در طول روز و سند رم خستگی مزمن استفاده شود اما بتدریج با پیشرفت علم و تجربه های گوناگون مشخص شد می توان از این دارو در درمان کودکانی که دچار اختلال بیش فعالی و کم توجهی هستند (ADHD) نیز استفاده کرد.
در ابتدا تمام ماجرا از کالجهای آمریکایی و استرالیایی شروع شد. قرص «ریتالین» خواصی شبیه آمفتامین (همان قرصی که به اکستازی مشهور است) دارد و دانشجویان به دلیل تأثیر آن در درمان خواب آلودگی در طول روز، برای درس خواندن و یا مهمانی های شبانه شان چند عدد از این قرصها را مصرف می کردند.
سوء مصرف قرص های ریتالین ( متیل فندیت)
قرص های ریتالین در وهله اول برای درمان یکی از انواع اختلال بیماریهای روانی دوران کودکی به نام "بیش فعالی همراه با نقص توجه" استفاده می شود, در مواقعی نیز توسط پزشکان برای درمان بیماران مبتلا به " حمله خواب" تجویز می شود. همچنین ریتالین به عنوان دارویی با اثر سریع در درمان افسردگی کاربرد دارد.  ولی در سال های اخیر مصرف خود سرانه این دارو در کشور ها رو به افزایش گذاشته است که عدم آگاهی از آثار و ویژگی های این قرص می تواند نگران کننده باشد. هم اکنون گزارش های متعددی وجود دارد که برخی از افراد برای بیدار ماندن در شبهای امتحان به جای مصرف قهوه و چای از قرص های ریتالین استفاده می کنند. شواهد متعدد حاکی از آن است که این افراد از این قرص ها استفاده می کنند تا بتوانند چندین ساعت متوالی بیدار بمانند و به شکل غیر معمولی تمرکز خود را در مدت طولانی حفظ کنند
آثار مصرف ریتالین:
از آنجا که ریتالین دارویی است که توسط پزشکان تجویز می شود, مصرف کنندگان تصور می کنند این قرص ها بی خطرند و آن " بد نامی " مواد مخدر را ندارند. در حالی که عوارض مصرف خودسرانه این قرص ها می تواند در حد مواد دیگر نظیر کوکایین و آمفتامین باشد. پزشکان و روانپزشکان با صراحت اعلام می‌کنند ترک کردن داروهای محرک آمفتامینی نظیر ریتالین و اکستازی، بسیار سخت‌تر و پیچیده‌تر از کراک، هرویین و سایر مواد مخدر است. استفاده محدود و کنترل شده ریتالین باعث عادت کردن بدن مصرف کننده به دوزهای پایین و در نتیجه ایجاد علاقه فرد به استفاده از دوزهای بالاتر و حتی مصرف داروهای سنگین‌تر و خطرناک‌تر می‌شود.
 شایع ترین عوارض مصرف خود سرانه قرص های ریتالین عبارتند از:• عصبی شدن و بی خوابی
• حالت تهوع و استفراغ
• احساس سرگیجه و سردرد
• تغییرات ضربان قلب و فشار خون (که معمولا به صورت افزایش است ولی در مواردی نیز به شکل کاهش دیده می شود(
• خارش و جوش های پوست
• دردهای شکمی, کاهش وزن و مشکلات معده
• مصرف دایمی و اعتیاد(وابستگی(
• بروز حالت های روان پریشی (جنون) و علایم وابستگی به ریتالین
• بروز افسردگی پس از قطع مصرف
عوارض مصرف مقادیر زیاد ریتالین:
• از دست دادن اشتها و سوء تغذیه
• لرزش و پرش عضلات
• تب,تشنج و سردرد
• نامنظم شدن ضربان قلب و تنفس که در مواردی می تواند به شکل خطرناکی ادامه پیدا کند
• تکرار حرکات و اعمال بی هدف
• بروز حالت های پارانویید(سوء ظن), توهم و هذیان
• احساس حرکت و جنبش حشرات در زیر پوست
• مرگ (تاکنون در چند مورد سوء مصرف ریتالین منجر به مرگ شده است)

معاونت دانشجویی و فرهنگی
مرکز بهداشت و درمان دانشجویان

داروهایی که ورزشکاران مصرف می کنند

از دیدگاه کلی، چهار گروه از داروها توسط ورزشکاران مورد استفاده ی نابجا قرار می‌ گیرد که عبارتند از:

1- داروهای نیروزا که توسط ورزشکار به ‌طور آگاهانه برای افزایش کارآیی ورزشی مورد استفاده قرار می ‌گیرد.

2- داروهای درمانی که توسط ورزشکار یا پزشک معالج وی به ‌طور آگاهانه و یا ناآگاهانه در قالب نسخه‌های درمانی مورد استفاده واقع می‌ شوند. طبق مقررات برخی از این داروها نظیر داروهای ضد احتقان مقلد سمپاتیک و داروهای ضد اسهال و یا کورتیکواستروئیدهای موضعی، در صورتی ‌که قبل از مسابقه توسط پزشک تیم، مصرف آنها به اطلاع کمیته برگزار‌کننده رسیده باشد، مجاز شمرده می ‌شود.

3- داروهای نشئه آور که برای ایجاد حالت خوشی کاذب و عدم احساس خستگی و تنش‌های روحی توسط ورزشکار مصرف می ‌شوند.

4- هورمون‌های پپتیدی و گلیکوپروتئینی و آنالوگ‌ های آنها، مثل هورمون رشد

داروهای محرک سیستم اعصاب مرکزی

این داروها جهت افزایش هوشیاری، رفع خستگی، کاهش اشتها، درمان برخی اختلالات خواب آلودگی و نیز برای درمان بیش فعالی کودکان به کار می ‌رود. داروهایی از این دسته، به عنوان محرک ‌های سیستم اعصاب مرکزی به طور نابجا توسط ورزشکاران جهت افزایش میزان انرژی، دقت و تمرکز حواس، تحریک رفتاری و بالا بردن سطح هوشیاری استفاده می‌ شوند.

این داروها حدود 20 درصد از مجموع سوءاستفاده‌ های دارویی را به خود اختصاص می‌ دهند.

داروی دیگر محرک سیستم اعصاب مرکزی، کافئین است. کافئین ماده‌ای است که در چای و قهوه به‌ فراوانی وجود دارد. این دارو، علاوه بر تحریک سیستم اعصاب مرکزی به دلیل افزایش مصرف اسیدهای چرب، می ‌تواند انرژی ‌زا هم باشد. همچنین کافئین در ترکیب برخی از داروهای مسکن و ضد ‌سرماخوردگی وجود دارد. کافئین یک ماده دارویی فعال است که در نوشیدنی‌ های رایج نظیر چای، قهوه و کولا وجود دارد. میزان آن بسته به نوع نوشیدنی و نحوه تهیه آن متغیر است. 

داروهای مدر ( ادرار آور)

این داروها شامل دسته گسترده‌ای از ترکیبات شیمیایی هستند که باعث افزایش میزان دفع ادرار می شوند.

داروهای مدر در مواردی نظیر گلوکوم (آب سیاه چشم)، قلیایی ‌کردن ادرار، کوه گرفتگی حاد، ادم حاد ریوی، افزایش کلسیم خون، نارسایی حاد کلیوی، افزایش اسید اوریک خون، فشار خون بالا، نارسایی احتقانی قلبی و دیابت بی ‌مزه کاربرد درمانی دارد. مصرف نابجای داروهای مدر در ورزش، به دلیل تاثیر آنها در کاهش وزن است که در رشته‌ هایی نظیر کشتی، وزنه برداری، بوکس، ورزش های رزمی و قایقرانی کاربرد دارد. به علاوه این داروها برای رقیق کردن ادرار و فرار از نتیجه آزمایش های مثبت سایر داروهای مورد استفاده در دوپینگ به کار می ‌روند.

از عوارض ناخواسته این داروها، به هم خوردن تعادل آب و الکترولیت‌های بدن(که برای حفظ حیات بسیار ضروری است) و مشکلات قلبی- عروقی، عصبی و متابولیک است.

مشتقات هورمون‌ های مردانه

استروئیدهای آنابولیزان، مشتقات هورمون‌ مردانه یا تستوسترون است. مصارف درمانی این گروه دارویی، شامل اختلالات عملکرد غدد جنسی مردانه، کم خونی، سرطان پستان(به‌عنوان داروی کمکی)، تاخیر در رشد، پوکی استخوان، سوختگی و جراحی است. این داروها توسط ورزشکاران جهت افزایش کارایی ورزشی، حجم و قدرت عضلانی، ایجاد ظاهری درشت و خشن ‌نما و بالاخره افزایش حالت تهاجمی و کاهش احساس خستگی استفاده می‌ شود.

امروزه به دلیل دفع سریع‌ تر انواع خوراکی این داروها نسبت به انواع تزریقی، متأسفانه میزان مصرف نوع خوراکی در ورزشکاران بالا رفته است.

اثر روی سوخت و ساز کبدی داروها و استروئیدهای درون زا، احتباس صفرا، نارسایی کبدی، تخریب بافت کبد و بالاخره سرطان های خوش‌ خیم و بدخیم از جمله عوارض کبدی این داروها هستند که زمان بروز آنها حتی تا 22 سال بعد از مصرف دارو نیز گزارش شده هستند. 

خانم مریم غفاری – روزنامه همشهری

11 نکته درباره تستوسترون درمانی

- موارد مصرف این دارو، در کمبود هورمون تستوسترون در بدن، تاخیر بلوغ در پسران،‌ سرطان پستان، بزرگی پستان بعد از زایمان، آنژیو ادم ارثی(تورم رگی)، آندومتریوز و بیماری فیبروکیستیک پستان است.

- تستوسترون، باعث تحریک بلوغ جنسی مردانه و رشد و تکامل صفات ثانویه جنسی (رویش مو در صورت و بدن، ضخیم شدن تارهای صوتی) می ‌گردد. این هورمون باعث جهش رشد در نوجوانان و توقف رشد قدی با بستن صفحات رشد در دو انتهای استخوان‌ها می‌ شود. تستوسترون باعث ساخته شدن بافت‌ها می ‌گردد.

- شایع‌ترین واکنش نامطلوب ناشی از درمان با تستوسترون عبارت است از گسترش اثر هورمونی. در مردان، نعوظ‌ های مکرر و طولانی، تحریک‌پذیری مثانه (تکرر ادرار) و ژنیکوماستی (تورم یا حساسیت بافت پستانی) ممکن است بروز کند.

- در زنان، بزرگی کلیتوریس، بم‌شدن صدا، رشد موهای بدن یا صورت، ریزش موی غیرمعمول و بی‌نظمی یا فقدان قاعدگی ممکن است بروز کند.

بروز صفات مردانه در زنان ممکن است برگشت‌ناپذیر باشد، حتی با قطع سریع دارو. پوست چرب و آکنه در هر دو جنس (مردان و زنان) شایع است.

- واکنش‌های نامطلوب متابولیک شامل احتباس مایعات و الکترولیت‌ها (گاه منجر به ادم)، افزایش سطح کلسیم خون، کاهش سطح قند خون و افزایش سطح کلسترول است.

- تجویز طولانی مدت تستوسترون ممکن است منجر به فقدان میل جنسی (لیبیدو) و سرکوب اسپرم‌سازی در مردان گردد.

- اختلال شدید، ولی نادر در عملکرد کبد از جمله نکروز کبدی و سرطان سلول های کبدی هم گزارش شده است.

- تستوسترون موجب افزایش اثر داروهای خوراکی ضددیابت و افزایش زمان داروهای ضدانعقادی و کاهش اثر انسولین می‌ شود.

- عوارض جسمی در آقایان شامل ژنیکوماستی، ناتوانی جنسی و آتروفی بیضه است.

- هنگام تستوسترون درمانی، وزن کردن روزانه و توجه به افزایش وزن بیش از 2 کیلو و 200 گرم در هفته و گزارش این موارد به پزشک، بسیار مهم است.

- اندازه‌گیری فشار خون در هر 4 ساعت و توجه به کاهش برون‌ده ادراری و افزایش ادم مهم است.

دکتر هومن خلیقی

میان‌وعده برای همه ضروری است

همان‌طور که می‌دانید، وعده‌های غذایی در تامین مواد مغذی و انرژی مورد نیاز بدن نقش به سزایی دارند و بهتر است به طور منظم و در محدوده ساعات معینی مصرف شوند. از این رو، ما به همه گروه‌های سنی توصیه می‌کنیم علاوه بر سه وعده غذایی، میان‌وعده‌ها را در برنامه غذایی روزانه ی خود بگنجانند.

مصرف میان‌وعده‌ها یک اقدام پیشگیرانه است که باعث می‌شود وعده غذایی بعدی را با کنترل بخورید.

اگر شما بعد از صبحانه و در ساعات 10 تا 11 یک میان‌وعده میل کنید، قند خونتان در حوالی ناهار افت پیدا نمی‌کند و می‌توانید روی مقدار و نوع غذایی که می‌خورید، کنترل داشته باشید، اما در روزهایی که بعد از صرف صبحانه تا ظهر و یا از ناهار تا هنگام شام هیچ میان‌وعده‌ای میل نمی کنید، آن‌قدر گرسنه‌ خواهید شد که به قصد سیر شدن به سوی غذا کشیده می‌شوید. به این دلیل ما برای همه افراد، مصرف میان‌وعده‌ها را صد درصد ضروری می‌دانیم.

شاید برایتان جالب باشد، اما تاکید ما برای آنهایی که چاق هستند، بیشتر از بقیه است. اگر یک فرد چاق که نیاز به انرژی بیشتری دارد، به موقع غذا نخورد، به سرعت متابولیسم‌ بدنش افت می‌کند، اما در صورت عادت داشتن به مصرف میان‌وعده‌ می‌تواند به کاهش وزن مطمئن‌تری امیدوار باشد.

متاسفانه مواد غذایی با ارزش‌ پایین تغذیه‌ای مثل چیپس، شیرینی خامه‌ای و یا نوشابه‌های گازدار در بین مردم و خصوصا قشر جوان‌‌تر به ‌عنوان میان‌وعده‌ محبوبیت دارند. به همین دلیل است که چاقی، پُرفشاری خون و حتی دیابت رشد فزاینده‌ای پیدا کرده‌ است.

بهترین میان‌وعده‌ از نظر ما میوه‌جات و سبزیجات هستند. از این‌رو، با خودتان هویج، خیار حتی کاهوی شسته و انواع میوه‌ را می‌توانید به محل کار ببرید و در میان‌ روز میل کنید.

به بچه‌ها هم بیاموزید که این خوراکی‌های مغذی چه‌قدر می‌توانند انرژی بخش باشند و به حفظ سلامتی‌شان کمک کنند.

دکتر سعید حسینی - متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

هرم غذایی مخصوص سالمندان

خانم یا آقای سالمند! اگر شما نگران این مسئله هستید که آیا تغذیه خوب و سالمی دارید، بیایید به هرم غذایی جدیدی که فقط مخصوص شما طراحی شده نظری بیندازید.

این هرم غذایی اصلاح شده به وسیله محققان دانشگاه محلی بوستون تنظیم و تهیه شده است. این هرم یک راهنمای غذایی است که مخصوص سالمندان 70 ساله و بالاتر از آن که سالم هستند و به صورت مستقل می توانند زندگی کنند می باشد.

چرا افراد سالمند به هرم غذایی خاص خودشان نیاز دارند؟

توضیح آن کاملا ساده است.

1- بدن سالمندان به کالری کمتری نیاز دارد، زیرابا افزایش سن، بافت عضلانی و ماهیچه ای کمتر می شود. فعالیت بدنی نیز کمتر از قبل می شود.

2- از طرفی همزمان با این تغییرات، افراد سالمند مانند سابق، به همان مقدار مواد مغذی و حتی در برخی موارد بیشتر از آن، نیاز پیدا می کنند.

به طور قطع سالمندان باید از غذاهایی استفاده نمایند که در عین حال که کالری کمی دارند، مواد مغذی آن ها بالا باشد. به عبارتی سالمندان از غذاهایی بیشترین بهره را می برند که دانسیته مواد مغذی آن بالا باشد.

بنابراین بیایید در هرم غذایی اصلاح شده برای سالمندان کنکاشی داشته باشیم. در اینجا نکاتی از مهم ترین توصیه ها آمده است:

* این هرم شامل غذاهایی است که دارای مواد مغذی کمیاب مانند ویتامین D ، کلسیم، ویتامین E و فیبر، در رژیم غذایی سالمندان هستند. بعضی از این غذاها عبارتند از شیر، ماست، پنیر، ماهی، تخم مرغ ، روغن ها ، غلات سبوس دار، میوه ها و سبزیجات.

* با این که مصرف مواد غذایی تازه همیشه ارجح تر است، ولی در نبود آنها می توان از میوه ها و سبزیجات فریز شده و کنسرو شده استفاده کرد.

* وجود یک ردیف لیوان آب در پایین هرم، یادآور نوشیدن مایعات فراوان است. کم آبی معمولا در سالمندان بیشتر اتفاق می افتد و می تواند منجر به عوارض خطرناکی مانند گیجی و آشفتگی در آنها شود. به خاطر داشته باشید که کافئین(در چای،قهوه و کولاها) موجب به هدر رفتن بیشتر آب بدن می شود.

* پرچم بالای هرم به ما یادآوری می کند که افراد سالمند به غذاها و مکمل های غنی شده با ویتامین D ، کلسیم و ویتامین B12 برای رفع نیازهایشان احتیاج دارند.

* فعالیت بدنی همان طور که در عکس نشان داده شده است باید برای افراد سالمند سبک تر و آسان تر در نظر گرفته شود؛ مانند پیاده روی ، باغبانی و ورزش های آئروبیک(شنا).

* نکته ای مهم:

از آن جایی که برخی سالمندان معمولا به کامپیوتر و اینترنت خیلی علاقه نشان نمی دهند یا توانایی کار با آن را ندارند، این وظیفه به عهده شماست تا توصیه های پزشکی و تغذیه ای مربوط به سالمندان را که در اینترنت مشاهده می کنید، به آنها بگویید یا نشان دهید.

به امید آن روزی که همه سالمندان زندگی سرشار از سلامتی و تندرستی داشته باشند.

مریم مرادیان نیری – کارشناس تغذیه

تأثیر ماساژ عضلات در تمرینات ورزشی

مطالعه ای نشان داد که 20 دقیقه ماساژ عضلات بعد از ورزش شدید و سخت تا مدت 2 روز ، خستگی عضلانی را کاهش می دهد.

عمدتا ورزشکاران با توجه به خستگی عضلانی ، برنامه های ورزشی خود را تنظیم می کنند. بیشتر آنها، خیلی شدید تمرین می کنند تا اینکه ماهیچه هایشان دچار تخریب و کوفتگی می شود و روز بعد احساس خستگی زیادی می کنند. به همین دلیل سعی می کنند روز بعد بطور آهسته و آرام تمرین ورزشی را انجام دهند تا این خستگی عضلانی از بین برود. وقتی کوفتگی از بین رفت، مجدداً تمرین ورزشی سخت و شدید را شروع می کنند.

هیچ کس نمی داند چرا و چگونه، 20 دقیقه ماساژ بعد از تمرین ورزشی سخت، باعث تسریع بهبود خستگی ماهیچه ها می شود. اما اگر مطالعات بیشتری این مطلب را تایید کند، ورزشکاران می توانند به دفعات بیشتری تمرین کنند.

ماساژ دادن، عضلات را قوی نمی کند، ولی با به تأخیر انداختن خستگی آنها، به ورزشکاران این امکان را می دهد که بطور متناوب و با خستگی کمتری تمرین ورزشی را انجام دهند و در نتیجه با تمرین بیشتر، ماهیچه های قوی تری خواهند شد.

نیره ولدخانی- کارشناس تغذیه

رگ به رگ شدن و در رفتگی

رگ به رگ شدن عضله و پارگی تاندون از متداول ترین آسیب هایی است که همواره یک ورزشکار را تهدید می کند. مجموعه سئوال و جواب های زیر می تواند اطلاعات مفیدی را در این زمینه برای شما در برداشته باشد.

رگ به رگ شدن چیست ؟

جراحاتی که در ناحیه رباط (بافت هایی که دو استخوان را در ناحیه مفاصل کنار یکدیگر نگهداری می کند) رخ می دهد و معمولآ منجر به کشش یا پارگی رباط می شود، رگ به رگ شدن نامیده می شود.

چه چیزی باعث رگ به رگ شدن می شود؟

عوامل زیادی باعث این نوع از جراحت می شود. افتادن یا پرت شدن، پیچ خوردن مفاصل، ضربه خوردن و ... هر عاملی که باعث شود یک مفصل از حالت عادی خود خارج شود.

این نوع از جراحات اغلب در ناحیه بازو، پا و زانو برای ورزشکاران بوجود می آید.

متداول ترین نوع رگ به رگ شدن کدام است؟

اغلب اوقات این مشکل در قوزک پای ورزشکاران بوجود می آید. همچنین برای ورزشکارانی که حرکات پرشی دارند و روی دست فرود می آیند، ممکن است برای مچ دست نیز چنین مشکلی به وقوع پیوندد. ورزشکاران ورزش هایی مانند اسکی یا والیبال و ... نیز معمولآ به این مشکل در ناحیه شست دست دچار می شوند.

علائم ابتلا به این جراحت چیست؟

- درد

- ورم

- کبودی

- عدم امکان استفاده از مفصل صدمه دیده

شدت هر یک از این علائم به عمق جراحت بستگی دارد که می تواند از ملایم تا سخت باشد.

در موارد آسیب دیدگی پیشرفته لازم است که شخص برای درمان و ورزش، به پزشک فیزیوتراپ مراجعه کند.

باید دقت کرد که هرگز قبل از بهبودی کامل، ورزش را آغاز نکنیم، چرا که ممکن است وضعیت بدتری برای ناحیه آسیب دیده بوجود بیاوریم.

در رفتگی چیست؟

جراحتی است که در ناحیه عضله یا تاندون (بافتی که عضله را به استخوان متصل می کند ) رخ می دهد. در این حالت عضله یا تاندون کشیده یا پاره می شود.

چه چیزی باعث در رفتگی می شود؟

این جراحت معمولآ بر اثر پیچش یا کشش در عضله یا تاندون رخ می دهد. در رفتگی ممکن است یک باره یا به تدریج طی چند روز یا یک هفته رخ دهد. معمولآ در حالتی که کشش زیاد به عضله وارد می شود یا جسم سنگینی را به روش غلطی بلند می کنیم، به سرعت در عضلات یا تاندون ها در رفتگی رخ می دهد.

در حالت تدریجی ممکن است شما یک حرکت یا رفتار غلط را با عضله ی خود، در طول زمان ادامه دهید که در نهایت منجر به در رفتگی می شود.

در رفتگی معمولآ در کدام نواحی بیشتر رخ می دهد؟

در رفتگی های معمول عبارتند از: در رفتگی در عضلات ناحیه ران و پشت ران. ورزش هایی مانند: فوتبال، هاکی، بوکس و کشتی خطر بروز در رفتگی در ناحیه پشت و ساق پا را بسیار دارند.

ورزش هایی که در آنها دست بسیار استفاده می شود مانند: ژیمناستیک، والیبال، تنیس، گلف و ... اغلب خطر بروز این جراحت در ناحیه آرنج و بازو را برای ورزشکار دارند.

علائم این جراحت چگونه است؟

- درد

- تشنج و اسپاسم در ناحیه عضله

- ضعف عضله

- تورم

- انقباض عضله

- مشکل به هنگام استفاده از عضله

لازم به ذکر است که اگر عضله یا تاندون به طور کامل پاره شده باشد، بهبود آن بسیار سخت و توأم با درد خواهد بود.

اقدامات اولیه برای مداوای رگ به رگ شدن یا در رفتگی چیست؟

اقدامات اولیه برای هر دو جراحت تقریبا یکسان است و پزشکان عموما توصیه های زیر را برای معالجه در چند مرحله اول بیان می کنند:

- ناحیه جراحت دیده باید استراحت کند. اگر این ناحیه مفاصل زانو یا آرنج باشد، ممکن است مجبور باشید از سازه های گچی یا چوبی و ... برای ثابت نگاه داشتن آنها استفاده کنید.

- حدود 4 تا 8 بار در روز باید روی ناحیه آسیب دیده به مدت بیست دقیقه یخ قرار دهید.

- ناحیه جراحت دیده را باید با باند فشرده نگه داشت.

- هنگام خواب و استراحت، زانو، آرنج، بازو یا مچ آسیب دیده را روی یک بالش قرار دهید.

- برای تسکین درد از مسکن هایی مانند آسپرین یا بروفن استفاده کنید.

پس از چند روزی که درد ناحیه آسیب دیده کمتر شد، معمولا با تمرینات ورزشی سبک مرحله بازگرداندن عضله به حالت قبل شروع می شود. این تمرینات برای جلوگیری از سفت شدن ماهیچه ها و جلوگیری از ضعف عمومی آنها لازم است.

در موارد آسیب دیدگی پیشرفته لازم است که شخص برای درمان و ورزش، به پزشک فیزیوتراپ مراجعه کند.

باید دقت کرد که هرگز قبل از بهبودی کامل، ورزش را آغاز نکنیم، چرا که ممکن است وضعیت بدتری برای ناحیه آسیب دیده بوجود بیاوریم.

اقدامات اولیه در آسیب های ورزشی

اقدامات اولیه درمانی در آسیب های ورزشی شامل مراحل زیر است :

1- محافظت و پیشگیری از آسیب بیشتر، مثلاً با استفاده از وسایل کمک ارتوپدی

2- استراحت که بسته به نوع آسیب از فرم مطلق آن تا استراحت نسبی را شامل می شود.

3- استفاده از یخ که سبب کاهش درد، تورم و التهاب می شود.

4- اعمال فشار که اگر همراه با یخ استفاده شود، سبب محدود شدن تورم خواهد شد.

5- بالا نگه داشتن عضو آسیب دیده نسبت به سطح قلب که سبب تسهیل تخلیه وریدی از ناحیه مربوطه می شود.

6- عمل های محافظتی که در مواقع آسیب جزیی و بدون علامت ورزشکار استفاده می شود، مثلاً استفاده از بانداژ برای پیچ خوردگی مختصر مچ پا.

استفاده از اصول فوق در چه زمان و توسط چه کسانی صورت می پذیرد؟

روش های بالا در برخورد اولیه با آسیب های حاد اسکلتی-عضلانی به کار می روند.

آشنایی با آنها برای ورزشکار، مربی، پزشک تیم و هر فرد دیگری که مسوول درمان و برخورد ابتدایی با آسیب باشد لازم است.

چه میزان استراحت کافی است؟ استراحت نسبی در چه مواقعی تجویز می شود؟

طول مدت استراحت وابسته به شدتِ آسیب است. مشخص است که هر چه شدت آسیب بیشتر باشد، مدت استراحت هم بیشتر خواهد بود. وقتی یک آسیب چندان شدید نباشد، استراحت نسبی توصیه می شود. هدف از استراحت نسبی آن است که فرد ورزشکار علی رغم وجود آسیب بدون علامت باقی بماند، هر چند تا حدودی تحرک خود را حفظ کرده است.

فایده استفاده از یخ در برخورد با آسیب ها چیست؟ آیا گرما هم موثر واقع می شود؟

یخ سبب کاهش خونریزی، تورم، التهاب، نیازهای متابولیک ناحیه مجروح، درد و نیز اسپاسم عضلانی می شود. اما گرما به نوبه خود دارای فایده نیست و جز در مورد کاهش اسپاسم عضلانی، سبب افزایش موارد نام برده هم خواهد شد.

گاهی توصیه می شود که دوره های متناوب استفاده از گرما و یخ اعمال شود، یعنی عضو را 1 تا 2 دقیقه گرم کنند و بعد از یخ استفاده کنند.

بر اساس شدت تورم عضو این نسبت قابل تغییر است. هر چه آسیب حادتر باشد،از مدت گرم کردن کاسته خواهد شد.

روش صحیح ماساژ دادن با یخ چگونه است؟باید چه مدت زمانی طول بکشد؟آیا روش های دیگری هم برای استفاده از یخ وجود دارد؟

از نحوه تهیه یخ شروع می کنیم: در یک لیوان یک بار مصرف آب ریخته و می گذاریم یخ ببندد. سپس لیوان را از وسط بریده و باقیمانده قالب یخ را برای مدت 60 تا 90 ثانیه بر روی منطقه ای ثابت از عضو آسیب دیده نگه می داریم تا در ناحیه مربوطه و تا 5/1 سانتی متر در اطراف محل احساس کرختی به شخص دست دهد. حال با توجه به وسعت محدوده ای که بی حس شده، به آرامی یخ را به صورت دایره وار روی پوست ماساژ می دهیم. این ماساژ در آسیب های با وسعت متوسط ،7 دقیقه و در نواحی بزرگ تا 10 دقیقه طول خواهد کشید.

غوطه ور کردن عضو در آب یخ هم موثر است، اما تحمل آن برای مصدوم سخت است. به علاوه نمی توان عضو را بالاتر از سطح قلب نگه داشت. به عنوان قانونی کلی، در طی یک ساعت می توان 20 تا30 دقیقه(حداکثر)از یخ استفاده کرد و حداقل 30 دقیقه نیز عضو را به حال خود گذاشت. مسلم است که اگر تحمل مصدوم به سرما کم باشد، باید زمان استفاده از یخ را کاهش داد.

خصوصیت باندهای فشاری چیست؟

این باندها را از دیستال عضو به پروگزیمال می پیچند، به طوری که در هر دور نصف پهنای دور قبلی را بپوشاند. فشار الاستیکی که اعمال میشود سبب کاهش تورم خواهد شد. البته بانداژ نباید آنقدر محکم انجام گیرد که در بازگشت خون وریدی به طرف قلب اختلالی ایجاد کند. در مورد باندهای الاستیک تا توان بالقوه، کشش باند کافی خواهد بود. باندهای الاستیک برای آسیب های حاد اندام تحتانی مناسب نیستند، چون قابلیت حفاظت اندکی ایجاد می کنند.

اصول برخورد با ورزشکاری که شدیداً آسیب دیده و حال وخیمی دارد چیست؟

در ابتدا توجه معطوف به مجاری هوایی مصدوم خواهد بود.هرگونه انسداد یا مانعی را باید بر طرف کرد. در هنگام این بررسی ها باید مراقب آسیب ستون فقرات گردنی نیز بود.

در مرحله بعد به نحوه تنفس مصدوم دقت می شود. در صورت نیاز می توان از تنفس مصنوعی و اکسیژن کمکی استفاده کرد تا تنفس خود بخودی و منظم برقرار شود. اینک نوبت بررسی گردش خون فرد است. نبض شریان کاروتید از لحاظ کیفیت، تعداد و ریتم لمس خواهد شد. در صورت فقدان این نبض یا نبض رادیال، باید عملیات احیاء قلبی عروقی آغاز گردد. یا همان مرحله ارزیابی مختصر عصبی که سطح هوشیاری، اندازه و واکنش مردمک ها به نور،حرکات چشم و پاسخ های حرکتی مصدوم را شامل می شود.به معنی مشاهده اندام ها و سایر قسمت های بدن است تا از وجود هرگونه خونریزی،شکستگی یا خون مردگی آگاه شویم.

علل اصلی ایجاد صدمات ورزشی چیست؟

عدم آمادگی بدنی، گرم نکردن بدن پیش از شروع فعالیت ورزشی، استفاده از تکنیک های نادرست و نیز ماهیت خود رشته ورزشی از جمله دلایل ایجاد آسیب های ورزشی هستند.

چگونه می توان از بروز صدمات ورزشی جلوگیری کرد؟

ارتقا دانش و سطح معلومات مربیان و خود ورزشکاران، داشتن سطح آمادگی بدنی مطلوب و گرم کردن بدن به اندازه کافی و قبل از مبادرت به انجام فعالیت می تواند از میزان بروز آسیب های ورزشی بکاهد.

حرکات ورزشی پشت میز کار

زندگی مدرن و ماشینی امروزی تحرک لازم را از انسان ها گرفته است. اکثر ما بیش از نصف روز را پشت میزهای کار خود می نشینیم و بدون اینکه تحرکی به بدنمان بدهیم، کار می کنیم.

این عمل در دراز مدت باعث وارد آمدن ضررهایی به بدن ما خواهد شد که سلامتی ما را به خطر می اندازد. گرفتاری های دنیای امروزی آنقدر زیاد و پیچیده هستند که معمولاً وقت کافی را جهت انجام حرکات ساده ورزشی در اختیار ما قرار نمی دهند.

در این مقاله ما به شما حرکات ورزشی‌ای را آموزش می دهیم تا شما برروی صندلی خود و در پشت میز کار خود، بدون اختصاص وقت زیاد بتوانید با انجام آنها از به خطر افتادن سلامتی خود جلوگیری کنید. این حرکات از درد پشت و کمر و خستگی پاها جلوگیری می کنند. برای بهتر متوجه شدن این تمرینات به تصاویر دقت کنید:

حرکت اول

- بر روی صندلی خود بشینید.

- پاها را روی زمین به حالت راحت و شل قرار دهید.

- دست راست خود را تا کرده و کف دست را پشت گردن قرار دهید.

- دست چپ خود را به سمت پای چپ بکشید.

- سپس دست چپتان را تا نزدیکی کف پای خود به سمت زمین بکشید.

- سعی کنید تا احساس کشیدگی در بدنتان (از کمر تا گردن) حس شود.

- سپس دست ها را عوض کنید.

- برای هر دست می توانید 10 تا 50 بار حرکت را تکرار کنید.

- توجه کنید که خود را فقط به سمت کناره ها بکشید نه به عقب یا جلو.

حرکت دوم

- به پشت صندلی تان بروید.

- دست هایتان را روی تکیه گاه صندلی قرار دهید.

- همانطور که صندلی را گرفته اید، بر روی زانوهایتان بشینید.

- سعی کنید تا کشیدگی را روی زانوها و کمر خود احساس کنید.

- سپس به حالت اول برگردید و حرکت را تکرار کنید.

- هنگام اجرای حرکات منظم نفس بکشید و بعد از انجام چند حرکت، استراحت کنید.

حرکت سوم

- روی صندلی خود به صورت قائم (90 درجه) بنشینید.

- پاها را به حالت راحت و شل روی زمین قرار دهید.

- دست هایتان را روی زانوها قرار دهید.

- در همین حالت آرام بلند شوید.

- سعی کنید با تکیه بر روی زانوها، بدنتان را به جلو ببرید.

- توجه کنید که دست هایتان برروی زانوها باقی بماند.

- احساس کشش می بایست در پشت، کمر و پاها احساس شود.

- در ضمن دقت کنید که کمر خم نشود.

کاری از : شهریار فکری

20 نکته برای یک پیاده‌روی سالم

تعداد زیادی از پزشکان مشوق هر نوع پیاده‌روی هستند. پیاده‌روی بروز بیماری‌های قلبی را کاهش می ‌دهد و راه مطمئنی برای حفظ تناسب اندام و در نتیجه سلامت بیشتر است. دیگر اینکه پیاده‌روی کاری است آسان که می ‌توانید به راحتی برای آن برنامه‌ریزی کنید.

در اینجا به چند نکته که شما را در مسیر پیاده‌روی صحیح قرار می ‌دهد، اشاره می‌ کنیم:

3 نکته درباره کفش مناسب برای پیاده‌روی

1) از یک جفت کفش راحت و کاملا اندازه شروع می‌ کنیم. می ‌توانید از یک فروشگاه مطمئن کفش ورزشی مناسب تهیه کنید. توجه کنید که کفش، کف طبی متناسب با گودی کف پا و کناره‌هایی محکم داشته باشد. از آنجایی که اغلب، یک پا کمی بزرگ تر از پای دیگر است، کفش خود را متناسب با اندازه پای بزرگ تر خود انتخاب کنید.

2) جوراب‌هایی را انتخاب کنید که بیشتر می‌ پسندید. ممکن است شما جوراب هایی با بافت متراکم و ضخیم انتخاب کنید که چسبان هستند و از میزان اصطکاک پا و کفش کم می ‌کنند و یا نوع نازک که جاذب رطوبت هستند و یا نوع نخی را ترجیح دهید.

3) لباس‌های آزاد و راحت بپوشید و اگر هوا سرد است، به جای یک پوشش ضخیم، از چند پوشش نازک و سبک استفاده کنید تا بتوانید پس از گرم شدن از تعداد آنها کم کنید.

8 نکته برای شروع حرکت

1) با یک میزان متناسب و نسبتا کوتاه، پیاده روی را شروع کنید، برای مثال 15 تا 20 دقیقه با سرعت متوسط راه بروید.

2) پیاده‌روی شما باید شامل سه بخش باشد: گرم کردن، طی کردن مسافت مورد نظر و خنک کردن بدن.

3) برای گرم شدن، پنج دقیقه اول را با سرعت کم، در حدود نصف سرعت عادی خودتان راه بروید. سپس مکث کنید و مقداری حرکات کششی انجام دهید. تمرکز حرکات‌تان روی مچ پا، ران‌ها و پشت ساق پا باشد. این کار موجب نرمی و انعطاف‌پذیری ماهیچه‌هایتان می ‌شود. اما توجه کنید که این کار تنها در صورتی مفید است که بدن‌تان را گرم کرده باشید. کشش‌ها باید آرام و با مکث باشد و فشار بیش از حد بر ماهیچه‌ها وارد نکند.

4) پس از حرکات کششی، با سرعت عادی شروع به راه رفتن کنید. سرعت و مسافت پیاده‌روی باید متناسب با سن و شرایط عمومی بدن‌تان باشد. هرگز از حد تعادل خارج نشوید. زمانی که قادر باشید بدون تنگی نفس هنگام راه رفتن گفتگو کنید، یعنی سرعت مناسبی دارید.

5) شانه‌های خود را عقب نگه دارید و عضلات خود را آزاد کنید. بگذارید دست‌هایتان آزادانه در کنارتان تاب بخورند.

6) قدم‌های خود را به صورت پاشنه – پنجه بردارید. کف پا را بر زمین نکوبید.

7) گام‌های منظم بردارید تا سرعت‌تان یکنواخت باشد.

8) در پنج دقیقه آخر پیاده‌روی، به تدریج گام‌هایتان را کوتاه و سرعت‌تان را کم کنید تا به سرعت اولیه زمان گرم کردن برسید. پیاده‌روی خود را با انجام تعدادی حرکت کششی تمام کنید. این کار ماهیچه‌ها را از انقباض خارج کرده و ضربان قلب را به حالت طبیعی برمی‌ گرداند.

5 نکته برای انتخاب سرعت مناسب

1) به تدریج به زمان پیاده‌روی خود اضافه کنید.  برای مثال، در طول یک هفته، پنج دقیقه به زمان آن بیفزایید.

2) هنگامی که زمان پیاده‌روی شما به 30 دقیقه یا بیشتر رسید، سعی کنید مسافت حرکت خود را در همین چارچوب زمانی افزایش دهید.

3) برای به دست آوردن بهترین نتیجه، حداقل چهار مرتبه در هفته و هر بار به مدت 20 دقیقه یا بیشتر پیاده‌روی کنید.

4) حرکات کششی را هرگز حذف نکنید.

5) از هر فرصتی برای بیشتر راه رفتن استفاده کنید، حتی اگر در این حد باشد که در مدت پخش تبلیغات از تلویزیون از جای خود بلند شوید و کاری انجام دهید (یادتان باشد که این کار رفتن به سراغ یخچال نباشد!)

4 نکته برای پیشگیری از صدمات احتمالی

1) بی‌ثباتی یکی از دلایل اصلی بروز صدمات بدنی در ورزش است. کلید موفقیت، در افزایش تدریجی شدت و مقدار (زمان و مسافت) است. ممکن است در جلسه اول پیاده‌روی در ماهیچه‌های خود احساس کوفتگی کنید، که طبیعی است و در عرض 24 تا 48 ساعت برطرف می ‌شود.

2) مراقب باشید که زودتر از موعد مناسب، زمان، سرعت و مسافت پیاده‌روی خود را افزایش ندهید.

3) اگر برای مدت چند هفته به دلیلی موفق به پیاده‌روی نشدید، انتظار نداشته باشید که بتوانید با همان سرعت و قدرت گذشته ادامه دهید، چون مدتی زمان برای بازگشت به حالت قبلی لازم است.

4) در صورتی که پاشنه کفش‌هایتان ساییده شده است، به خصوص اگر این ساییدگی نامنظم است، باید به فکر تهیه کفش جدید باشید.

ترجمه: محمد مهدی فخاری